Chuyển đổi số là chìa khóa cho khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp khi mà thị trường hiện nay đang không ngừng thay đổi và ngày càng khắt khe. Tuy nhiên, để chuyển đổi số thành công thì văn hóa doanh nghiệp là yếu tố quan trọng không thể bỏ qua để thúc đẩy sự đổi mới và sáng tạo trong công ty.
Văn hóa là chìa khóa cốt lõi cho chuyển đổi số doanh nghiệp.
Công ty tư vấn Capgemini đã đánh giá “sức nặng” của văn hóa doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi số bằng một cuộc khảo sát đối với các giám đốc điều hành và nhân viên từ khắp nơi trên thế giới. 62% trong số những người được hỏi nhấn mạnh văn hóa doanh nghiệp là khó khăn chính mà các công ty gặp phải trong quá trình chuyển đổi số.
Điều này là do văn hóa doanh nghiệp phản ánh tinh thần, cách suy nghĩ và hành động, mục tiêu phát triển của công ty. Do đó, với một sự thay đổi lớn như chuyển đổi số thì cần phải có một môi trường tích cực hướng tới đổi mới để bắt rễ và phát triển. Nếu công tác chuyển đổi số gặp phải rào cản văn hóa doanh nghiệp thì bất kỳ một nỗ lực cải cách quy trình hay công nghệ nào cũng có ít cơ hội để thành công do không có được sự hưởng ứng và tham gia của các thành viên trong tổ chức.
Những thói quen tạo rào cản chuyển đổi số trong doanh nghiệp
Một nền văn hóa doanh nghiệp cũ kỹ có nguy cơ giết chết doanh nghiệp trong thời đại 4.0
Một số thói quen “cố hữu” trong văn hóa doanh nghiệp có thể sẽ trở thành lực cản lớn cho mọi nỗ lực chuyển đổi số có thể kể đến như:
Thói quen “ngại thay đổi”: “Chuyển đổi số quá phức tạp”, “Tôi không muốn mất nhiều thời gian để làm quen với công nghệ mới”, “Tôi ngại thay đổi cách làm việc”,… đó là một trong vô số những lý do mà nhân viên đưa ra để biện hộ cho thói quen “ngại thay đổi” của mình. Và nó cũng chính là rào cản lớn nhất ngăn chặn doanh nghiệp tiến gần hơn đến chuyển đổi số doanh nghiệp.
Thói quen “ra lệnh”: Đây là một thói quen thường gặp ở các cấp lãnh đạo. Thay vì truyền đạt lại những mong muốn và định hướng của công ty khi áp dụng chuyển đổi số, đa số các nhà quản lý lại có xu hướng truyền đạt theo kiểu “mệnh lệnh”, không quan tâm đến những ý kiến đóng góp, phản hồi của đồng nghiệp, nhân viên. Điều này tuyệt nhiên làm hạn chế tính dân chủ, và có thể mang lại nhiều rủi ro trong công việc vì chỉ là ý kiến chủ quan của 1 cá nhân.
Thói quen “không phản hồi”: Trong khi chuyển đổi số đòi hỏi việc xử lý thông tin nhanh chóng, ngay tức thì, thì tại một số doanh nghiệp nhiều lãnh đạo khi nhận thông tin hoặc email của nhân viên mà không có sự phản hồi khiến thông tin bị trôi đi và cấp dưới “ngại” nhắc nhở.
Thói quen “đại khái”: Chuyển đổi số đòi hỏi sự rành mạch và bằng chứng cụ thể song nhân viên lại thường có những báo cáo chung chung trong các buổi họp như “đang”, “vẫn”, “tốt”… nhưng không có con số cụ thể để chứng minh, làm rõ khiến lãnh đạo khó hình dung được tình hình thực tế của doanh nghiệp để đưa ra định hướng và chiến lược chính xác.
Thói quen “nước đến chân mới nhảy”: luôn phải “chạy nước rút”, đến kỳ báo cáo phải làm ngày đêm là cách làm thường thấy ở nhiều doanh nghiệp. Chuyển đổi số đòi hỏi tính liên tục, dữ liệu đầu vào có ngay khi phát sinh và không thể truy hồi nên không thể “dồn việc”.
Làm sao để xây dựng “văn hóa số”?
Văn hóa doanh nghiệp chuyển đổi số
Đổi mới, sáng tạo
Đổi mới sáng tạo là yêu cầu bắt buộc trong cuộc cạnh tranh chuyển đổi số. Mỗi ngày trôi qua là những xu hướng mới, công nghệ mới, con người mới xuất hiện. Tư duy đổi mới sẽ giúp cho lãnh đạo lẫn cả nhân viên sẽ bắt kịp nhịp độ chuyển đổi số mạnh mẽ như hiện nay.
Để xây dựng tư duy đó, doanh nghiệp có thể thường xuyên tổ chức các cuộc thi sáng tạo, khuyến khích nhân viên đề xuất ý tưởng mới. Người lãnh đạo là người tiên phong, và cũng phải là người chịu lắng nghe những đề xuất, ủng hộ những sáng kiến mới mẻ của nhân viên.
Hợp tác
Khi tất cả các phòng ban được liên kết thông qua quy trình, văn hóa doanh nghiệp sẽ trở nên bền chặt, vững mạnh hơn. Làm việc trong môi trường mở, tất cả các phòng ban đều liên quan tới nhau, có thể hỗ trợ, giúp đỡ nhau trong công việc. Điều này cho phép doanh nghiệp quy trình thực hiện công việc được trôi chảy hơn.
Tư duy mở
Tư duy mở giúp doanh nghiệp năm băt với xu thế mới cỉa hị trường
Tư duy mở giúp cho doanh nghiệp có cái nhìn xa trông rộng hơn, nắm bắt được những xu hướng hiện hành – yếu tố c ốt lõi của chuyển đổi số. Mở rộng tầm nhìn thoát khỏi các giới hạn truyền thống để tập trung làm tăng thêm mọi giá trị một cách nhiều nhất ở mức có thể, sẵn sàng học hỏi và thay đổi, cũng như chấp nhận thất bại một cách đúng đắn.
Đây là điểm khác biệt nổi bật so với văn hoá truyền thống. Trong một thế giới phẳng và kết nối, tư duy hướng ngoại, chia sẻ các lợi ích để cùng có lợi chính là cách giúp doanh nghiệp linh hoạt và thích nghi với mọi thay đổi. Kinh tế chia sẻ chính là một mô hình điển hình cho thời đại số.
Tư duy số
Chuyển đổi số lẽ dĩ nhiên phải gắn với tư duy số. Không những số hóa quy trình, thao tác mà còn phải số hóa cả tư duy.
Một trong những lợi ích của việc chuyển đổi số là khả năng theo dõi và phân tích dữ liệu. Việc này cho phép các doanh nghiệp sử dụng những dữ liệu để tối ưu hóa các chiến lược và sách lược kinh doanh nhằm mang lại kết quả tốt hơn. Bên cạnh đó, việc quyết định mọi việc dựa trên dữ liệu còn giúp doanh nghiệp hiểu hơn nhu cầu khách hàng, từ đó tạo ra những phản hồi và cải thiện kịp thời, phù hợp, linh hoạt hơn.
Chuyển đổi số không chỉ phụ thuộc vào yếu tố công nghệ mà con người vẫn là yếu tố quyết định. Doanh nghiệp sẽ chỉ triển khai việc chuyển đổi số thành công khi và chỉ khi toàn bộ đội ngũ nhân sự, trong đó lãnh đạo phải vượt qua những “chiếc bẫy” trong tư duy – những điều có thể làm chậm lại hoặc “trật bánh” các sáng kiến chuyển đổi số của doanh nghiệp.
Linh hoạt
Văn hóa chuyển đổi số đòi hỏi sự linh hoạt và nhạy bén. Điều này buộc các quy trình, bước giải quyết công việc phải trôi chảy, nhanh chóng. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng cần linh hoạt trong việc tiếp thu những ý kiến, phản hồi.
Hơn hết, doanh nghiệp chỉ có thể tồn tại trong dòng chảy mãnh liệt của chuyển đổi số chỉ khi thực sự linh hoạt và kịp thời thích nghi với thay đổi và những điều mới mẻ.
Có thể nói, văn hóa chuyển đổi số là một thách thức to lớn với các doanh nghiệp hiện nay. Chính vì vậy, doanh nghiệp cần đặc biệt chú trọng xây dựng, thay đổi nền văn hóa để luôn đổi mới từ tư duy đến hành động nhằm thích ứng với thời đại thay đổi đột ngột chỉ trong chớp nhoáng và mức độ cạnh tranh ngày càng khốc liệt.
Xem thêm: Nhân viên sợ công nghệ. Doanh nghiệp cần làm gì?
